IJsselgroep-aanpak
Inhaal- en ondersteuningsprogramma's
Samen de juiste stappen zetten als het gaat om taal, rekenen en de sociale emotionele ontwikkeling van kinderen
Steeds meer scholen geven samen met IJsselgroep vorm en inhoud aan inhaal- en ondersteuningsprogramma’s. Juist de integrale aanpak als het gaat om onderwijs en zorg spreekt scholen aan. Kinderen helpen om goed in hun vel te zitten en tegelijkertijd aan de slag gaan met taal, lezen en rekenen. Samen met de ib’er en de leerkracht. Daar gaan we voor.
- 1 - Inhaal- en ondersteuningsprogramma’s Taal en/of Rekenen
Samen de juiste stappen zetten in de ontwikkeling van het kind
Hoe we beginnen: inventariseren en aansluiten (actie A4) De school inventariseert en beschrijft het kind. Dit geeft een goed beeld van de toetsresultaten als beginsituatie (om bij aan te sluiten), de talenten om in te zetten en de ondersteuningsbehoeften van de leerling. Ook eventueel relevante aspecten van de thuissituatie, sociaal emotionele ontwikkeling of gedragskenmerken zijn helder. Op basis van deze gegevens maken we samen met de leerkracht en/of de interne begeleider een actie A4 om zo snel mogelijk concrete stappen te zetten die de ontwikkeling van het kind ondersteunen. Wat we doen: programma’s doen en maken we samen De inhaal- en ondersteuningsprogramma’s worden door taal- en rekenspecialisten van IJsselgroep gemaakt samen met de intern begeleider van de school en de leerkracht(en) van de leerling. Vanuit IJsselgroep zijn ook orthopedagogen betrokken met een (Academische) PABO opleiding. Het programma wordt deels door de leerkracht in de klas uitgevoerd en deels door de specialisten van IJsselgroep buiten de klas. Deze gezamenlijkheid is gericht op afstemming in het belang van het kind: hoe gaat het in de klas, wat zie jij en wat zie ik, waar zien we (geen) vooruitgang? Ouders worden bij het programma betrokken. Zij stimuleren de kinderen om deel te nemen en delen in hun successen of zorgen. Er is wekelijks contact van ouders met de leerkracht(en).
Onderwijs en zorg Orthopedagogen van IJsselgroep leggen in samenspraak met gedragswetenschappers verbinding tussen onderwijs en zorg. Inhoudelijke kennis en orthopedagogische didactiek worden verbonden met een gedragsaanpak die past bij de specifieke ondersteuningsbehoeften van de betrokken leerlingen. Werkvormen, organisatie en interactie met individuele leerlingen worden afgestemd op de kenmerken van de leerling en van de groep. Samenwerken, individueel werken, persoonlijke en collectieve feedback zijn ingepast en aangepast aan de behoeften van de leerlingen. Leerkrachten en gedragswetenschappers bieden samen extra onder-steuning. Eventueel vindt afstemming plaats met leerlingen die al bekend zijn bij jeugdpraktijk IJsselgroep. Verschillende programma’s Als er meerdere kinderen met een vergelijkbare ondersteunings-behoefte zijn, is groepsondersteuning mogelijk. Leerlingen leren in kleine groepen (3 tot 8 leerlingen). Het programma is gericht op het inhalen van de opgelopen vertraging of eventuele leerachterstanden. Ondersteuning vindt plaats op 3 niveau’s:
- In de basis; bijvoorbeeld aansluitend bij de methodiek en werkwijze van de school en de leerkracht in de klas, in nauwe samenwerking met de leerkracht.
- Extra ondersteuning, dat wil zeggen door middel van extra aandacht en tijd, gericht op het inhalen van achterstanden, gekoppeld aan een eigen werkwijze en orthodidactiek.
- Specialistische ondersteuning aan kinderen die sociaal emotionele in de knel zitten of problemen hebben met (zelf-)sturing van het leerproces (Executieve functies).
- 2 - Tips voor de leerkracht
Zorg en onderwijs versterken elkaar. Kinderen die deelnemen aan de extra inhaal- en onder-steuningsprogramma’s blijven bij de leerkracht in de klas. Samen met leerkrachten zorgen onze specialisten voor een optimale aansluiting en worden er kansen gesignaleerd op het gebied van pedagogisch/didactisch handelen, leerstofaanbod en leertijd. De leerkracht is de dragende factor voor de kwaliteit van het onderwijs. Het ondersteuningsprogramma is een samenwerking tussen leerkrachten en deskundigen gericht op groei van zowel leerkrachten als leerlingen. Gedragswetenschappers gaan met leerkrachten in gesprek over pedagogiek, (directe) instructie, differentiatie en gedrag. Hoe werkt het bij dit kind, wat is verstandig om juist nu wel of niet te doen, welke teksten of oefeningen bieden we wanneer aan, in welke situaties mag het makkelijker of juist moeilijker zijn, wat zijn slimme manieren om met het kind te communiceren en welke talenten kan het kind inzetten? Samen in goed overleg praktische tips uitwisselen. Zo groeien we samen (in plaats van daar groeit iedereen van).
- 3 - In verbinding met ouders
Ook bij de inhaal- en ondersteuningsprogramma’s is de rol van ouders essentieel. Ouders stimuleren, enthousiasmeren en helpen bij het leren van hun kind.
Ouders worden door school geïnformeerd over- en betrokken bij de ontwikkeling van hun kind, zodat ze pro-actief een bijdrage kunnen leveren. Zij zijn partners in het proces. Onze onderwijs en zorgprofessionals van IJsselgroep hebben veel ervaring met ouders. Vanuit de jeugdpraktijk tijdens de behandeling van kinderen op het gebied van leren en gedrag. Vanuit onderwijsadvies als het gaat om de communicatie met ouders en de wisselwerking tussen ouders en school.
- 4 - Sociaal-emotionele ontwikkeling
Welzijn en welbevinden Naast de inhoudelijke ontwikkeling kijken onze orthopedagogen en gedragswetenschappers ook nadrukkelijk naar het welzijn en welbevinden van kinderen, zodat de meest passende ondersteuning kan worden geboden. Sommige leerlingen zijn onzeker of bang door Corona, hebben faalangst, zijn druk of ongeconcentreerd, teruggetrokken of sociaal onhandig of snel boos en opstandig. Om stappen te zetten op het gebied van taal of rekenen is het belangrijk dat een kind lekker in zijn/haar vel zit, het leuk vindt en (weer) plezier beleeft in het naar school gaan. Samen met de leerkracht en de ouders wordt gekeken hoe het kind zich ontwikkelt en wat de uitdagingen zijn waaraan wordt gewerkt. Wat zien we en wat is er nodig om een volgende stap te zetten. In de klas, tijdens het inhaal- of ondersteuningsprogramma en thuis.
Voor ieder kind de juiste ondersteuning De leerkracht bepaalt samen met de orthopedagoog een veilig, sociaal en gestructureerd pedagogisch klimaat voor een goede ondersteuningsstructuur van de leerling. Handelings- en oplossingsgericht werken zijn hierbij goede handvatten. Wanneer basisondersteuning niet voldoende blijkt, wordt extra ondersteuning door de orthopedagoog/leerkracht ingezet. Leerlingen met een zware ondersteuningsbehoefte krijgen specialistische ondersteuning. Zoals bijvoorbeeld kinderen met gecombineerde problematiek zoals een licht verstandelijke beperking en psychische problematiek.
De volgende stap Tijdens en in combinatie met de programma’s werken onze behandelaren en gedragswetenschappers aan de motivatie, het zelfvertrouwen en de houding van kinderen. Vanuit het positieve zoeken zij naar mogelijkheden en talenten. Om samen met het kind de volgende stap te zetten. Omdat zij ook verstand hebben van onderwijs ontstaat er een mooie koppeling tussen de onderwijsleersituatie, de leerkrachtvaardigheden en het gedrag van de individuele leerlingen.
- 5- Taal- en rekenondersteuning in een breder perspectief
Breder kader In het verlengde van het inhaal- en ondersteunings-programma is het voor sommige scholen interessant om het taal- en leesonderwijs eens goed onder de loep te laten nemen, inclusief de overdacht en de doorgaande lijn. Onze taal- en leesprofessionals hebben zich een goed beeld gevormd tijdens de begeleiding en plaatsen de resultaten en opbrengsten in een breder kader. Dit kan worden aangevuld met een 0-meting: een uitgebreide data-analyse (taalopbrengsten technisch leesniveau, hulpniveau 3, aantal EED, aantal dyslexieverklaringen, protocol) die een beeld geeft van de actuele situatie. Op basis hiervan wordt samen met de leerkrachten een plan van aanpak opgesteld. De start van het project, de vervolgstappen en de structuur van de hulpverlening zijn belangrijke onderdelen.
Unieke aanpak: Taal- en Rekenkracht Deze dienstverlening biedt op school- en bestuursniveau mooie perspectieven: goed zicht op de opbrengsten van uw taal- en leesonderwijs. Leerkrachten die weten waar en hoe ze kunnen bijsturen. Beleid met een kop en een staart waardoor alle kinderen in beeld zijn. En effectieve dyslexiezorg voor kinderen die het echt nodig hebben. Om dit te realiseren heeft IJsselgroep een unieke aanpak ontwikkeld: TaalKracht.
Taalkracht: ondersteuning op 4 zorgniveaus Door met TaalKracht samen het lees- en spellings-onderwijs te optimaliseren halen alle leerlingen betere resultaten, reduceert u de uitval en voorkomt u onnodige doorstroom naar hogere zorgniveaus. De nadruk op preventie, het optimaliseren van het lees- en spellingsonderwijs, het eerder beginnen met begeleiding op school en de integrale benadering maken de aanpak uniek. Door de inspanning en deskundigheid op de zorgniveaus 1, 2 en 3 te vergroten en eerder in te zetten op de kwalitatieve ondersteuning van kinderen en leerkrachten, maken scholen een sprong vooruit. Voor de kinderen die het echt nodig hebben is er dyslexiezorg (zorgniveau 4). Meer weten? Bekijk het interactieve magazine ‘Taalkracht’ of neem contact op met Janna de Haan: janna.dehaan@ijsselgroep.nl.
Rekenkracht Ook voor rekenen heeft IJsselgroep een schoolbrede aanpak ontwikkeld, gericht op het realiseren van het best denkbare rekenonderwijs. Van het inrichten van een optimale didactiek tot omgaan met (leerlingen met) dyscalculie. Meer weten? Neem contact op met Peter Harkink: peter.harkink@ijsselgroep.nl
Ervaringen uit de praktijk
Een van de eerste scholen waar wij gestart zijn is ‘De Wiekslag’ in Duiven. Met de directeur van de school en in samenspraak met de ib’er is een concrete planning gemaakt voor dit schooljaar. Hierbij een aantal uitspraken en ervaringen van:
• Frank de Bruin (Meerschools directeur bij LiemersNovum, onder andere bij De Wiekslag) • Asja Staring (IJsselgroep | Onderwijs en Zorg)
Het is een groot voordeel dat ouders betrokken worden in deze aanpak. Zij voeren nu zelfs kindgesprekken met hun eigen kind, helpen met oefeningen en lezen voor.
Bijzonder is de inzet van PABO-studenten die goed zijn in taal en rekenen als extra hulp in de klas. Een mooie koppeling tussen opleiding en praktijk.
Ik vind het belangrijk dat kinderen die achterop (dreigen) te raken heel gericht ‘onderwijstijdverlenging’ krijgen op de onderdelen die ze lastig vinden.
De mix van bewegend leren, spelend leren en samen leren doet de kinderen zichtbaar goed.Ze vinden het leuk en ze maken stappen in hun ontwikkeling.
De orthopedagogen zijn flexibel en hebben een goed antennegevoel. Hierdoor is er een optimale aansluiting bij de situatie op school en de individuele kinderen.
Samen krijgen we goed zicht op leerlingen: waar ze staan, wat ze nodig hebben en hoe ze zich voelen. De combinatie van taal/rekenen en de sociaal emotionele kant spreekt mij aan.
Meer informatie
Wilt u de de inhoud van dit digitale magazine printen of als pdf-bestand bewaren? Dan kunt u de brochure hieronder downloaden:
Heeft u vragen of wilt u meer weten over onze effectieve inhaal- en ondersteuningsprogramma’s? Neem dan contact op met Jeanine, Elly of Herman.
Jeanine van Maanen
06 14 00 40 79 jeanine.vanmaanen@ijsselgroep.nl
Elly van Wageningen
06 82 61 06 73 elly.vanwageningen@ijsselgroep.nl
Herman Giesbers
06 22 93 89 52 herman.giesbers@ijsselgroep.nl
www.ijsselgroep-ed.nl
