PROJECTFASERING

Met TaalKracht nemen besturen en scholen algemene preventieve maatregelen voor (taal- en lees)onderwijs en dyslexiezorg die effect sorteren. Daarnaast wordt voor elke school een plan op maat gemaakt. Hoe werkt de school op dit moment, welke methoden worden ingezet? Welke aanpak past bij het team?

We gaan nu in op de algemene preventieve maatregelen om de eerste sprong te maken: aanbod in kleutergroepen, aanbod in de groepen 3 tot en met 8 en preventief behandelen (inzet dyslexiespecialist). Daarna volgt de projectfasering van TaalKracht. De algemene preventieve maatregelen in combinatie met de projectfasering zorgen voor effectief maatwerk.

Preventieve maatregelen

Aanbod in de kleutergroepen

In de kleuterperiode wordt hard gewerkt aan de voorbereiding op het taal- en leesonderwijs in groep 3 en hoger. We selecteren in deze periode van beginnende geletterdheid de risicokinderen. Deze groep komt niet zonder een gericht aanbod tot letterkennis en inzicht in het alfabetisch principe (Protocol preventie leesproblemen groep 1 en 2, 2017). Specifieke programma’s die scholen hiervoor in kunnen zetten, zijn bijvoorbeeld: Letters in Beweging (Bereslim), geschikt vanaf groep 1 en Bouw!, geschikt vanaf de tweede helft van groep 2.

Aanbod in de groepen 3 tot en met 8

Op zorgniveau 1 en 2 worden leerkrachten ondersteund in de ontwikkeling van hun leerkrachtvaardigheden. Het geven van expliciete instructie aan risicokinderen is nodig om de basisdoelen te bereiken. Belangrijk is ook de aandacht voor leesmotivatie en leesbevordering. Veel aandacht gaat uit naar het realiseren van een rijke taalomgeving en het kritisch en goed gebruiken van methodes. Om de basisdoelen te bereiken krijgen de risicolezers expliciete instructie en extra ondersteuning. De gangbare methodes (VLL-Kim en Lijn 3) bieden hierbij veel ondersteuning. Het herhaald lezen van teksten door middel van de werkwijze van Close Reading is ook een veelbelovende aanpak. Samenwerking met ouders krijgt vorm en is cruciaal om de preventieve aanpak te doen slagen.

Preventief behandelen, inzet dyslexiespecialist

Verbetering van de zorgniveaus 2 en 3 vindt plaats door een preventieve inzet van dyslexiespecialisten uit de Jeugd-GGZ. De specialisten werken intensief samen met de leerkrachten. De leerkrachten maken kennis met de expertise van behandelaars en zo vindt professionalisering plaats van leerkrachten op het gebied van onderwijs aan dyslectische kinderen. Ook als er bijvoorbeeld geen sprake is van EED of als een leerling klaar is met de behandeling. In samenwerking met de gemeente kijkt de school of ze preventieve behandeling (voordat EED is vastgesteld) kan worden ingezet.

Maatwerk in 5 stappen

TaalKracht kent 5 projectfasen. De fasen kunnen, afhankelijk van de schoolsituatie, opeenvolgend doorlopen worden of afhankelijk van de schoolcontext aangepast worden. Maatwerk? Uiteraard!

Fase 0 | de start

Besturen, individuele scholen en/of gemeenten introduceren het plan en de ideeën op hoofdlijnen aan alle betrokkenen.

Fase 1 | nulmeting per school

  • aanwezigheid van taalbeleid, uitvoering van het taalbeleid en de taalopbrengsten (zorgniveau 1 en 2); uitvoering en opbrengsten van zorgniveau 3; aantal dyslexieverklaringen; ouderbetrokkenheid e.a.
  • door analyse van beleid, analyse van opbrengsten, klassenbezoeken, enquêtes e.a..

Fase 2 | plan van aanpak

Op basis van de uitkomsten van de 0-meting wordt per school een plan van aanpak opgesteld. De start en vervolgstappen zijn helder, de externe ondersteuning voor de school is geregeld.

Fase 3 | samenwerking en afstemming

Betrokken partners stemmen af en concretiseren de samenwerking.

Fase 4 | samen aan de slag

Het plan van aanpak wordt in actie omgezet. Inderdaad: in de dagelijkse praktijk

Fase 5 | structurele uitvoering

Het plan van aanpak wordt in actie omgezet. Inderdaad: in de dagelijkse praktijk

Uitvoering van het plan, analyse van resultaten van verbeteracties met als basis de 0-meting, bijstellen van het (deel)plan (PDSA: Plan - Do - Study - Act)

Deskundigheidsbevordering

Parallel aan de projectfasering worden teams, IB’ers, leerkrachten en pedagogisch medewerkers door onze taal- en leesspecialisten deskundiger gemaakt in de omgang met risicoleerlingen, moeilijke lezers en dyslectische kinderen. Leerkrachten, IB’ers werken nauw samen met de taalspecialist en de dyslexiespecialist. Zij overleggen op schoolniveau om te kijken hoe het hulpniveau 1, 2 en 3 kan worden verbeterd. Directeuren hebben een stimulerende en faciliterende rol. Ouders vormen een belangrijke schakel.

Wie doen er mee?

In elke situatie en elke fase doen andere partners aan het project mee en verschillen ook de rollen van deze partijen. Starten we met het onderwijs (niveau 1) of met de dyslexiezorg? Wanneer wordt de gemeente erbij betrokken? Zie ook het volgende onderdeel 'Samen sterker'.